Sytë e përgjakur

Dionis Xhafa

I kam parë sytë me lot, edhe të enjtur apo disi me plagë, po dhe kështu,

por asnjëherë nuk i kisha vërejtur që të pikojnë gjak dhe i pashë tek një sirian në Tiranë,

që kishte frikë të më fliste, kishte drojë të më tregonte e dëshmonte mbi fatin e tij,

se ishte rrugë më rrugë, duke u endur, atdheun e tij e kishte larg, “jam sirian” thoshte, pa thënë ndonjë fjalë tjetër.

Realitetin tragjik e kisha dëgjuar në lajme dhe e dija cfarë do të thoshte të ishe një sirian,

banor i një shteti që tashmë jo nuk ekziston, por është në një vend të largët, shkretë dhe copëtuar, bërë gërmadhë ndër qytetet dikur hijshëm e të vjetra,

e më ngeli në kujtesë, në mendje, në tru, kudo në trup më shkonin dridhërima njerëzore,

e Siria nuk është larg, e kisha shumë afër dhe kur e pyeta për dhenë e tij, nuk foli shumë, vetëm pashë gjak ndër sy, gjak ndër sy.

Mitologji dhe realitete

Dionis Xhafa

Dialogu dhe personazhet Hektori dhe Andromaka

Hektori dhe Andromaka simbolizojnë një nga ciftet më të shkëlqyera të mitologjisë greke. Hektori mbahej si një nga komandantët më të mëdhenj të Trojës, ndërsa Andromaka ishte gruaja e dhimbsur dhe besnike e tij.

Hektori madje do të duhet që të përballej me atë që nuk e kishte mundur askush, me Akilin që kishte nam e famë për trimëritë e pashoqe. Ai e dinte se do të vdiste, pasi Akili kishte famën e madhe të një njeriu që nuk mposhtej. Hektori shkon në fushë betejë, por vritet dhe më tej Akili e merr dhe e shëtit si trofe nëpër Greqi, ndërsa mori hak edhe për shokun e tij Patroklin.

Andromaka e dinte se kush ishte Akili, personazhi që do të luftonte me bashkëshortin e saj, Hektorin. Ajo e dinte fare mirë se Hektori nuk do të kthehej më i gjallë nga ajo betejë. Prandaj, dialogu mes Hektorit dhe gruas së tij është i ndjerë dhe i përlotur. Hektori ka një dialog të përlotur me të gjithë anëtarët e familjes, sepse e di se me kë do të përballet, pasi Akili nuk ishte mposhtur kurrë në jetë. Fati qëlloi që Akilin ta vrasë në thembër vëllai i Hektorit, Paridi, që e goditi në thembër, vendi i vetëm ku Akili mund të qëllohej për vdekje, prandaj dhe ka mbetur shprehja “thembër e Akilit”.

Ndërsa, dialogu është vërtetë i dhimbshëm, dramatik, pasi përfshin në tragjedi një bashkëshorte, një nënë, një familje të tërë. Por cifti ishin besnikët më të mirë, ata ishin kundër idesë për Luftën e Trojës, e ndërsa dashuria për njëri tjetrin ishte shumë e madhe.

Hermesi, pushteti dhe Prometeu

Hermesi ishte lajmëtari i Zeusit. Ai ishte në shërbim të Kryeperëndisë. Ai ishte nyja lidhëse si mund ta thuash mes pushtetit dhe nga ana tjetër popullit, që kishte një prijës dhe ai ishte Prometeu. Është shumë interesante qasja që i jep Eskili kësaj vepre madhështore.

Hermesi është thjesht ndër-lidhës ndërmjet pushtetit dhe qytetarëve të Athinës e të Greqisë. Zoti i Perëndive Zeusi përfaqëson pushtetin, ndërsa Prometeu, popullin e thjeshtë athiniot. Kështu, krijohet një lidhje dhe strukturë shoqërore e sociale që ka qenë dhe mbetet në shoqërinë njerëzore. Edhe sot, edhe dje, kudo e kurdo ka ekzistuar një Zeus dhe ka ekzistuar një Promete. Gjithmonë pushtetet kanë dashur të uzurpojnë qytetarët ose ata që mbledhin turmat që kërkojnë drejtësi e ky është një kalvar që vazhdon të zhvillohet thuajse në vazhdimësi.

Ndërsa Zeusi përfaqëson pushtetin, forcën hera herës vrazhdësinë, Prometeu pa asnjë dyshim përfaqëson një figurë të pastër, të drejtë, pro zhvillimit dhe përparimit, pro ecjes përpara, kërkon emancipim shoqëror, harmoni, ardhmëri më të mirë, kërkon përsosjen shoqërore. Prometeu është heroi i njerëzimit, ndoshta proklamuesi i parë i të drejtave të njerëzve.

 

Poezia e shkurtër e grekëve dhe e persëve

Dionis Xhafa

 

Persët ishin pushtuesit, të egrit, të poshtrit, ata që bënin keq,

e duheshin flakur tutje, djegur hera herës, të hiqeshin se mashtrimin kishin metodë,

ata urreheshin, ndër popullin helen, që mbronte tokë e dhe të vetin,

me në krye Darin, ata, populli që shtypte kombe shumëvjecare.

 

Grekët në mbrojtje, për atdheun, për kombin, për fisin, për gjak e farë,

ata që duhet të mbronin lugina, kroje, male, fusha, brigje, dete, toka e lumenj,

grekët, ata që zhvilluan Termopilet e famshme, në betejë të pabarabartë,

në revolucionin e gjakut dhe të mbrojtjes të kufijve të kombit të tyre.

 

Kohët kanë shkuar vaj me mijë-vjecare e duket se persët triumfojnë sërish,

ata janë në frontin e magjishëm, në një botë që shpenzon më shumë për armë se në luftën ndaj varfërisë,

D

Emigranti sirian në Tiranë

Dionis Xhafa

 

Vinte i trembur, se këtu ishte një tjetër botë, thoshte se shqiptarët e sirianët janë vëllezër nga feja, se jemi myslimanë,

ndërsa sa dukej Shqipëria i dukej e huaj dhe cdokënd që takonte vetëm fjalë vëllazërie i thoshte,

por dhe ai nuk donte të qëndronte më në Shqipëri, por pas Ramazanit të ikte në Itali,

se e kishte “studiuar” atë vend dhe ëndrrën e kishte për atje, të punonte me kafshët në një fermë.

Kur e pyesje për Sirinë, vetëm ndonjë fjalë si nëpër dhëmbë thoshte si “Asad”,

ndërsa tha se shtëpinë e ka lënë pasi atje është luftë e nuk mund të kthehej më,

“avionë janë mbi qiej, është luftë atje, është konflikt i madh, nuk kam si të kthehem,

edhe shtëpinë na e kanë zënë tytat e armëve dhe mitrolozëve”.

 

Fati i shqiptarit

Dionis Xhafa

 

Fati i shqiptarit është i zi si tokë e shkretë në male të larta,

ku fluturon shqiponja, simboli kombëtar i yni, që na tregon mirë tonën origjinë,

e ne rrimë këtu, e ikim si shqiponja, por kthehemi sërish, në këtë dhe që nuk na mban fatkeqësisht,

e copëtohemi, shkatërrohemi, plagosemi e me raste vdesim në dhe të huaj, në vështirësi.

Ndërsa ka edhe nga ata që plasen drejtpërdrejtë me padrejtësinë e madhe të racizmës,

dergjen në birat e fundit të vendit tonë të afërt, që nxin nga e keqja, e ku rrëzimi ka dyshime si mund të jetë,

e shfaqet e zezë pamja, ja spitali, forma të rënda, re të zeza, laps i nxirë,

e kështu lindim e vdesim si popull, e jemi feliksë, se vdesim e rilindim, për t’u ngritur më të fuqishëm.

 

“Është një djall”, Kina i përgjigjet Pompeos: Akuzat e SHBA-së gënjeshtra, mbështesim gjurmimin e Covid-19 sipas OBSH-së

PEKIN

Kina tha këtë të enjte se mbështet Organizatën Botërore të Shëndetësisë, OBSH në përpjekjen për të vënë në dukje origjinën e pandemisë COVID-19 dhe akuzoi sekretarin e shtetit të SHBA Mike Pompeo se ka thënë gënjeshtra njëra pas tjetres për Kinën, kur tha se ka fshehur origjinën e virusit e po ashtu nuk ka bërë me dije përhapjen e tij në fillimet e veta.

Virusi ka vrarë më shumë se 255 000 njerëz në të gjithë botën, duke përfshirë më shumë se 70 000 në Shtetet e Bashkuara, vendi i prekur më rende, pasi u identifikua për herë të parë në qytetin qendror kinez, Wuhan, në dhjetor.

Pompeo akuzoi Kinën se ka ndaluar të bëhen monstrat e virusit, për të cilat ai tha se ishin të nevojshme për hulumtimin global të vaksinave dhe ai kërkoi transparencë. Shumica e ekspertëve besojnë se koronavirusi e ka origjinën në një treg ku shitej mish të kafshëve kryesisht të egra, dhe u shpërnda nga kafshët tek njerëzit, por Pompeo dhe Presidenti i Sh.B.A. Donald Trump kanë thënë se ka prova që ai erdhi nga një laborator, pa e përpunuar.

Pompeo ka akuzuar edhe OBSH-në, duke thënë se ishte shumë e ngadaltë në përgjigjen ndaj sëmundjes dhe se duhet të zhvillonte një hetim më të thelluar në Kinë. Zëdhënësja e Ministrisë së Jashtme kineze, Hua Chunying, duke iu drejtuar gazetarëve në Pekin të enjten, tha se Kina mbështet përpjekjet e OBSH për të hetuar origjinën e pandemisë.

“Sillet në mënyrë djallëzore. Ne jemi gjithmonë të hapur për të bashkëpunuar me OBSH për çështjet e Covid-19, përfshirë çështjen e origjinës,” tha ajo. Por ajo përsëriti një afat kohor të sinjaleve nga Franca, Suedia dhe vetë Shtetet e Bashkuara se virusi mund të mos ketë origjinën nga Kina. “Ndërsa shkencëtarët nuk kanë arritur në një përfundim, pse Sekretari Pompeo po nxjerr përfundimin e nxituar se virusi erdhi nga një laborator i Ëuhan? Ku është prova e tij? Na tregoni provën. Nëse ai nuk mund të tregojë ndonjë provë, atëherë ai mund të jetë akoma në proces të përpilimit të kësaj dëshmie. ”

OBSH i ka nxitur vendet që të hetojnë çdo rast të hershëm të dyshimtë dhe i ka quajtur komentet e Pompeos se virusi u prodhua në laboratore kineze si teori spekulative. Hua tha se Pompeo ka kundërshtuar madje edhe veten. “Pompeo ka kundërshtuar edhe veten. Arsyeja është se ai gënjen. Po gënjen njëri pas tjetrit rast dhe në fund kemi të tilla deklarime”, tha zëdhënësja e ministrisë së jashtme të Kinës.

Ngjan si Harbor Perarl

Në një dalje publike në Shtëpinë e Bardhë, të mërkurën, presidenti amerikan Donald Trump që kërkon rizgjedhjen e tij në krye të shtetit amerikan, e ka quajtur virusin si sulmin më të keq ndonjëherë që mund të ketë ndodhur ndaj Amerikës, duke e krahasuar me ngjarjen e Harbor Peraarl (sulm japonez mbi bazat ushtarake amerikane, nga i cili humbën jetën 2400 amerikanë dhe pse SHBA hyn në luftë). “Kjo është më keq se Pearl Harbour. Kjo është më keq sesa Qendra Botërore e Tregtisë, ”tha Trump. “Dhe nuk duhet të ndodhte, asnjëherë. Duhej ndaluar që në fillim, që në burimin e vet, që në Kinë”, tha Donald Trump.

Trump ka akuzuar OKB-në se duket sikur e ka “qendrën e vet në Kinë” dhe se ka vepruar ngadalë për të luftuar virusin vdekjeprurës, duke kërcënuar se do të tërheqë fonde, ndërsa shumë shkencëtarë kanë thënë se tani është koha që fondet të rriten e të shtohet bashkëpunimi global, për të pasur një vaksinë. Japonia sulmoi më 1941 Havain, kurse më datë 11 shtator 2001 (datë tjetër e përmendur nga Trump), militantët e Al Kaedës sulmuan kullat binjake.

Kinezët thonë se armiku i vetëm është virusi

“Ky është armiku i zakonshëm momental i gjithë njerëzimit. Përballë kësaj lufte ndaj këtij armiku, populli amerikan duhet të jetë në krahun tonë, jo përballë nesh”, thanë diplomatë të Kinës.

Hua gjithashtu tha se qeveritë lokale dhe kompanitë kineze kishin dhuruar 9.6 milion maska, 500,000 komplete provë, 305,000 palë doreza dhe 133.500 palë syze në 55 qytete në 30 shtete amerikane që nga e marta.

Anthony Fauci, drejtori i Institutit Kombëtar të Alergjisë dhe Sëmundjeve Infektive të SH.B.A.-së dhe një anëtar i Task Forces se Coronavirusit i Trump tha në një intervistë të botuar në një revistë se provat sugjerojnë se Covid-19 nuk është prodhuar në laborator, por ishte përhapur nga kafshët që shiteshin në rrugë në një treg të pistë tek njerëzit.

Ambasadori i Bashkimit Evropian në Kinë tha të enjten se ishte i keqardhur që një mendim i 27 autorëve të ndryshëm, ambasadorë europianë në vend, dhe të sugjeruar për botim në gazetën zyrtare China Daily ishte hequr nga aty. Madje, as që ishte botuar. Ata thanë se ishte hequr fakti që ambasadorët e BE kanë thënë se Kina nuk tregoi që në fillim për virusin, por Pekini më pas informoi botën për koronavirusin.

Dionis Xhafa – Shqipëruar nga “Reuters”

Honi ( Dedikuar reprezaljes historike)

Dionis Xhafa

Ju nuk keni qenë ndonjëherë në hon, as në malet e thepisur të rrethit të humbur,

as larë nuk keni me gota dhe ujë të përvëluar, e ujë të nxehtë ku mundet me pas’,

që të dini se cfarë është sakrifica, e mundimi, e problemet, hallet, plot,

sepse nuk keni qenë ndonjëherë në ferr, e po ashtu as në hon.

Ju nuk e dini se cdo të thotë, me fis e farë në dhe të huaj, në gurë e në kodra të thepisur,

nëpër fushat e gjera ku nuk mbin as mollë e arë, vetëm farë e fruta thatë,

nëpër malet plot me borë, sic e bën regjim i ftohtë, nëpër rrethin e tej-humbur,

se nuk e dini sa sakrificë ka po ashtu, nëpër dhembje, të ndjekësh hënën, nëpër ferr, e nëpër hon.

Mediat britanike: Shqiptarët, të parët për nga numri i të burgosurve në Angli, ja krimet që bëjnë më shpesh

Duket se krimi shqiptar në Mbretërinë e Bashkuar është rritur jashtëzakonisht gjatë viteve të fundit. Numri i shqiptarëve në burgjet britanike është rritur 4-fish në raport me vitin 2013, deri aty sa ata përbëjnë grupin etnik me më shumë të burgosur në Angli.

Shqiptarët, të burgosur në Britaninë e Madhe përbëjnë një të dhjetën e personave me shtetësi të huaj në Angli dhe Uells, megjithë masat e marra. “The Times” raporton se numri shqiptarëve në Angli për herë të parë mbërriti në 999 pasuar nga polakët 835, rumunët 806, irlandezët 721 dhe xhamajkanët 440.

Shumica e shqiptarëve në burgjet angleze vuajnë dënimin për trafik droge, kryesisht të kokainës. Ndërsa, vitet e fundit është shtuar shumë edhe numri i atyre që burgosen për trafik kanabisi në ferma, e që më pas thonë se e bëjnë këtë punë për të paguar borxhet që kanë ndaj personave që i kanë dërguar në Britani si klandestinë.

Në një raport të CNA-së në vitin 2017, thuhej se shqiptarët tashmë përbënin një komunitet me “profil të lartë kriminal” në Britaninë e Madhe. Madje, aty thuhet se “kryeqendra e shpërndarjes së drogës nga shqiptarët është Londra”, ku drejton kryebashkiaku Sadiq Khan i laburistëve. Ajo që vënë në dukje mediat britanike është fakti se kriminaliteti shqiptar në Angli është i lartë, edhe pse Shqipëria ka një popullatë prej as 3 milionë banorë.

Cështja e krimit shqiptar dhe trafikimit të njerëzve drejt Britanisë së Madhe është diskutuar deri nga deputetë të parlamentit britanik. Deputeti konservator Philip Hollobone, i cituar nga The Times, ka thënë se importi i klandestinëve shqiptarë drejt Britanisë është “skandal i radhës i shtetit britanik”